Onderwijs 4.0

In het NRC van vrijdag 18 november jl. stond een aardige recensie. Een Indiase econoom, Pankaj Ghemawat, heeft onlangs een boek uitgebracht. Het heet World 3.0. De titel is een reactie op World 1.0 waarin het gaat om de tijd van de oude staten en oude vertrouwde grenzen. World 2.0 zou precies het tegenovergestelde zijn: alle grenzen weg; het toppunt van globalisering. Hij betoogt in zijn nieuwe boek dat er echter veel minder globalisering is dan de meeste mensen denken. Vooral zakenmensen overschatten dit fenomeen. Ghemawat heeft onderzocht dat niet meer dan 2 procent van alle buitenlandse studenten studeert in het buitenland. Ook andere cijfers zijn interessant te noemen. Zo is maar 18% van al het internetverkeer grensoverschrijdend. Desalniettemin krijgen we al jaren voorgespiegeld dat onze wereld kleiner wordt en grenzen zouden vervagen.

Dan naar het onderwijs. Op linkedIn wordt er veel gediscussieerd over het gebruik van Twitter, Facebook en andere vormen van nieuwe media in de klas. Maar ook ELO’s en de aanschaf ervan. Een citaat uit de groep Onderwijs 2.0 op LinkedIn: “Welke ELO moet wij kiezen voor onze vmbo - groen? Magister of It's Learning. We hebben nu Brainbox onderdeel van Blackboard.”

Terug naar de basis. Hoeveel leerkrachten zouden in staat zijn om mee te doen aan onderwijs 2.0 of 3.0? We nemen juf Janny uit groep 4. Ze is ook bezig met opbrengstgericht werken en weet dat ze goede en gerichte instructie moet geven. Heeft ze het niet veel drukker met het voeren van goede en constructieve gesprekken met leerlingen en ouders? Is het niet veel belangrijker dat zij met de groep samen praat over de dingen die buiten gebeuren? En haar leerlingen laat reflecteren op wat zij net hebben gehoord en gedaan? Lesgeven is immers interactie.

Iets algemener: Hoeveel leerkrachten op een en dezelfde school weten van elkaar of ze als school zich meer bezig willen houden met kennisoverdracht of kennisconstructie? Hoeveel collega´s gebruiken Twitter of Facebook? U zou eens een onderzoekje moeten doen op uw eigen school. Zoek uit wat jullie school belangrijk vindt. Dan heeft u de feiten en kunnen we ons eindelijk richten op onderwijs 4.0: onderwijs gebaseerd op een heldere visie en werken vanuit die visie. Wellicht hoort social media daar ook bij.

Bastiaan Kooij

werken met een E-portfolio in het PO

E-portfolio geeft beeld van brede ontwikkeling bij kinderen.Steeds meer scholen in het primair onderwijs omarmen het portfolio leren, omdat de traditionele toetsen niet een volledig beeld geven van de ontwikkeling en competenties van het kind. Op veel scholen is dit een papieren portfolio waar kinderen werk verzamelen om te kunnen laten zien wat ze geleerd hebben en trots op zijn.
Een digitaal portfolio ook wel een e-portfolio genoemd is de digitale variant en maakt het een stuk gemakkelijker om overal ter wereld aan te werken. Ook kun je anderen gemakkelijker je portfolio laten zien. Daarnaast is het voor de leerlingen heel uitdagend om middels een e-portfolio te laten zien wat je al kan en nog moet leren.
Wat is nu eigenlijk een digitaal portfolio? “In een leerlingportfolio verzamelt de leerling eigen werk van een bepaalde periode (van één of meer vakken of leergebieden) en vult dit aan met een reflectie over het eigen werk. Dit is dus iets van de leerling en de leerling is ook de enige persoon die invloed uitoefent op het gepresenteerde werk. Daarnaast is het mogelijk om als school te werken met een portfolio waarbij ook de leraar een rol speelt. Bijvoorbeeld door naast de reflectie van de leerling een feedbackopmerking in te kunnen voeren”.
Goed onderwijs bestaat uit de elementen Instructie, Interactie,feedback en reflectie. “we leren niet van de ervaring, maar vooral van reflectie op deze ervaring”  John Dewey. ICT is een hulpmiddel om bepaalde leerdoelen te halen. Al sinds de komst van de eerste computers zijn we in het onderwijs opzoek naar een zinvolle plek in het leerproces. Terwijl voor steeds meer kinderen de computer vaak de gewoonste zaak van de wereld is en actief zijn op profielpagina’s als hyves en facebook. Maar er zijn ook genoeg kinderen die juist onvoldoende computervaardigheden ontwikkelen.
Veel leerkrachten zijn niet opgegroeid in de multimediale wereld en worstelen met de inzet van computers op een betekenisvolle manier. Daarnaast wordt er van de leerkrachten veel verwacht;  handelings- en opbrengst gericht werken en het verzorgen van passend onderwijs.
Als we die ingrediënten nu eens samenvoegen kan het werken met een e-portfolio zinvol en betekenis vol zijn. Leerlingen zijn over het algemeen zeer gemotiveerd om te leren middels ICT. Voor het onderwijs is het goed dat leerlingen inzicht in hun eigen leerproces krijgen en ook reflecteren op dit proces. Uit onderzoek blijkt ‘Wanneer leerlingen werken met een portfolio leren ze om hun vooruitgang als leerlingen inzichtelijk te maken en nieuwe doelen te stellen. leerkrachten krijgen nieuwe inzichten van hun prestaties en vooruitgang’. Wolf, 1989.
Voor de school is het wel van belang dat het portfolioleren goed wordt geimplementeerd in de dagelijkse praktijk. Alleen met het aanschaffen van een e-portfolio ben je er nog niet, want ook het aanleren van vaardigheden al feedback geven en ontvangen zijn van belang. Daarnaast zal de leerkracht het proces moeten bewaken en aansturen door middel van portfoliogespreken. Dat deze gespreken heel waardevol kunnen zijn hoorde ik laatst van een leerkracht die de volgende opmerking maakte: ”uit de portfoliogesprekken met de leerlingen en ouders haal ik veel meer informatie dan welke toets dan ook.

Wouter Würdemann

Prezi

Wat is Prezi?

Prezi is een online presentatietool. In plaats van met sheats werk je eigenlijk met een groot vlak waarop je alle informatie plaatst.
De kracht zit in het inzoomen. Het is mogelijk om heel ver op een plaatje of een stukje tekst in te zoomen. Op deze manier is het mogelijk om heel dynamisch langs allerlei objecten te gaan. Doordat de presentatie op internet staat is het ook heel goed op een Tabblet of pc te gebruiken.

Hoe werkt Prezi?
Nadat je een account hebt gemaakt kun je inloggen op de site van Prezi (www.prezi.com). Hier kun je een nieuwe presentatie (Prezi) aanmaken. Door ergens op het vlak te klikken kun je een tekst plaatsen. Deze zijn gemakkelijk met de muis te vergroten of te verkleinen. Naast tekst is het ook mogelijk om plaatjes of zelfs Youtube filmpjes te importeren. Dit gaat via de navigatieknop linksboven in het scherm.

Met Frames koppel je plaatjes en eventueel teksten aan elkaar. Dit is een belangrijk onderdeel. Het is mogelijk om zowel zichtbare als onzichtbare frames te maken.

Nadat je alle teksten en plaatjes hebt toegevoegd kun je de presentatievolgorde bepalen met het  Path. Je kunt een Path zowel aan een frame als aan een tekst of plaatje koppelen. Dit maakt het werken met een Prezi ook erg flexibel. Als je meer tijd hebt in een presentatie dan is het mogelijk om dieper op een bepaalde frame in te gaan.

Waarom gebruik je Prezi?
En Powerpoint is vaak erg lineair. Dit geeft aan de ene kant veiligheid voor de presentator. Aan de andere kan dit de presentatie ook wat stug maken. Met een Prezi kun je heel flexibel en dynamisch presenteren. Daarnaast biedt het ook veel mogelijkheden om allerlei zaken van internet op een mooie manier te integreren.

Wat zijn de voor-en nadelen van Prezi?

Het grootste voordeel van Prezi vind ik de intuïtieve manier van brainstormen. Je kunt heel goed al je ideeën op het vlak van de presentatie plaatsen en deze later rangschikken.

Daarnaast spreekt mij de creatieve kant ook erg aan. Doordat het werkt als een vector bestand (je kunt oneindig inzoomen) is het mogelijk om heel creatief te werk te gaan. Een voorbeeld is om een foto binnen een foto te plaatsen (zie voorbeeld) op de oorspronkelijke plaat lijkt het net dat er bijvoorbeeld een poster aan een muur hangt, of dat er iets op een foto of beeldscherm staat. Ga je een stap verder dan blijkt dit ook weer een nieuwe plaat te zijn.

Als je kiest voor het werken met een standaard presentatie moet je er wel rekening mee houden dat alle informatie online staat en ook beschikbaar is voor iedereen. Voor vertrouwelijke informatie is het dus wel aan te raden om een betaalde account te nemen.

Het is tijdens de presentatie wel raadzaam om een internetverbinding te hebben. Al is het met een Prezi viewer mogelijk om presentaties te downloaden.

Conclusie

Prezi is een leuke innovatieve presentatietool. Het werkt erg gebruiksvriendelijk. Ik vind het echt een aanrader om te gebruiken! Pas wel op met een gratis account. Alle informatie is dan ook voor iedereen toegankelijk.

Wouter Stiekema

Avond/toekomst van het onderwijs

Rob Martens is hoogleraar multimediale educatie. Hij houdt zich bezig met vernieuwing in het onderwijs en wil dat o.a. sociale media meer wordt gebruikt in het onderwijs. Tijdens de uitzending van De avond van het onderwijs ging de hoogleraar in discussie met Presley Bergen (Beter Onderwijs Nederland, BON). De stelling luidde “ICT is de belangrijkste sleutel naar beter onderwijs” en eigenlijk was het antwoord vooraf al duidelijk. Tuurlijk niet! Meneer Bergen sloeg binnen 10 seconden de spijker op zijn kop: “ICT is een middel, net als een pen, een boekje…” En daarmee was eigenlijk de discussie wel klaar, dacht ik.

Na een korte film over het gebruik van laptops op het MBO vervolgde de hoogleraar zijn verhaal. Zijn visie op de jeugd klopte volledig. Een generatie die volledig digitaal opgroeit maar daar op school nog weinig  mee te maken krijgt. Kinderen leven in een digitale wereld. Een citaat van een leerling was: “School…dat is voor als ik off-line ben.” Toen was het de beurt van meneer Bergen. Ook zijn verhaal klopte helemaal. Hij pleitte voor een docent met inhoud. Iemand die goed in staat moet zijn om goed uitleg te geven. Hij was ook tegen ICT in de klas en toen had hij weer een paar sterkte argumenten. Het eerst was namelijk dat we kinderen overschatten als het gaat om hun kennis ten aanzien van ICT. Daarnaast kunnen kinderen heel moeilijk hun weg vinden via het internet. Het laatste argument was dat het volgens meneer Bergen een zooitje wordt met al die spullen in de klas. Tja…eigenlijk vroeg deze man om hulp bij het gebruik van ICT.

Wat beiden vertelden wordt prachtig weergegeven in een afbeelding op de website van BON. Het antwoord op de stelling werd gegeven door basisschool directeur Ton van Rijn. Meneer pleitte er voor dat de leerkracht moet leren om om te gaan met ICT. Net als hem wil ik daar aan toevoegen dat niet alleen de leerkracht, maar vooral ook de leerling moet worden begeleid in het gebruik van ICT. Dan blijft het een middel (zoals meneer Bergen terecht aangaf) en zal ook meneer Martens tevreden zijn.

Bastiaan Kooij

Haal de wereld je klas binnen op het digitale bord

Verhalen vertellen een kunst die al sinds jaar en dag wordt gebruikt om kinderen te onderwijzen. Kinderen maken van de vertelde woorden een voorstelling en beleven zo het verhaal enorm goed mee.

Helaas is onderzocht dat maar weinig van al het gehoorde verhaal blijft hangen. Wanneer kinderen er ook nog wat bij zien, of kunnen doen, zal hetgeen dat onthouden moet worden procentueel omhoog schieten!

Eenvoudig is om op het digitale bord een praatplaat of mooie foto te zetten, waar de kinderen het verhaal nog eens extra beleven. Een plaat met hierop een VOC schip dat lijkt te deinen in de golven, spreekt al erg aan.

Ook een filmpje van 2 a 3 minuutjes is vaak al genoeg om voorkennis op te halen of je verhaal te onderstrepen.

Nog mooier zijn platen die interactief zijn. Hierop kan geklikt worden en  krijgt de leerling extra informatie, een vraag of een opdracht. Veel bedrijven maken dergelijke platen voor het onderwijs. Denk bijvoorbeeld aan verkeersplaten die bij School op Seef op de site staan.

Prachtig zijn ook de internetsites waarbij je kunt inzoomen op bepaalde plekken op de wereld. Zoom in op de Grand Canyon, en je hebt een 360` beeld waarin je kunt ronddraaien. Maar ook in het Achterhuis van Anne Frank kun je rondlopen en wat dacht je van de straat van de school die je kunt benaderen met Google Streetview?

Zo gebruik je het digitale bord als ondersteuning bij je lesgeven. Door een stuk interactiviteit aan te brengen zal het overbrengen van kennis veel eenvoudiger gaan. Laat leerlingen klikken, door de straten lopen, vragen beantwoorden en quizjes spelen. Zo komt de wereld je klas echt binnen.

Marloes de Vetten

Pecha Kucha

Op veel scholen gebruiken leerlingen PowerPoint bij hun spreekbeurt. Deze is al dan niet gemaakt door henzelf of door een familielid. Heel goed dat ze zijn geholpen. Wie is vroeger nou niet geholpen toen we een spreekbeurt of boekenkring hadden.

Er is tegenwoordig ook een variant op PowerPoint. Het heet Prezi. Grote voordeel van dit programma is dat het online werkt. Waar je ook bent: je kunt er altijd bij. Daarnaast is het een stuk dynamischer en alles verloopt in een geheel. Financieel voordeel is er ook: het is gratis! Dat zou een boel beleidsmedewerkers aanspreken. Voor PowerPoint moet je namelijk gewoon betalen, maar ik vraag me af of er nog mensen zijn die zich dat realiseren.

Even terugkomen op het presenteren op school. Wat is het doel ook al weer van een spreekbeurt? Het doel is dat een leerling een korte monoloog voert, over een eigen of door de docent bepaald onderwerp. De konijnen, paarden en haaien...u weet wel. Dit wordt dan in een presentatie gestopt. De meest fantastische animaties vliegen vervolgens langs. De ene leerling kan nog meer mogelijkheden vinden dan de andere en voor je het weet wordt het een show. Bij het gebruik van Prezi zal dit ook kunnen gebeuren, vrees ik.

Laatst ontdekte ik Pecha Kucha. Hierbij is het de bedoeling dat je precies 20 afbeeldingen presenteert in totaal 6 minuten en 40 seconden. Dat betekent dat je per dia maar 20 seconden iets mag vertellen. Door dit strakke schema dwing je mensen om precies te vertellen wat noodzakelijk is. Je voorkomt een show van animaties en geluid (die standaard explosies en applaus in PowerPoint zijn het ergst als je het mij vraagt…de kenners weten wat ik bedoel) en ook dwing je de deelnemer (lees: leerlingen) om heel creatief te werk te gaan. En volgens mij zijn die leerlingen heel creatief. Wat zeker ook niet onbelangrijk is: de anderen blijven geboeid(er) luisteren.

Het doel wordt op deze manier bereikt. Leerlingen vertellen wat ze moeten en ook willen vertellen. Het duurt vooral niet te lang (sommigen lezen alle soorten haaien voor).

Er zijn al eerder mensen geweest die deze vorm hebben voorgesteld, maar ik ben nog niemand tegengekomen die het heeft geprobeerd met zijn of haar klas. Daag sommige leerlingen eens uit of ze dit ook zouden kunnen. Je kunt zelf een Pecha Kucha maken in PowerPoint. Bij de diaovergang stel je in dat om de 20 seconden de volgende dia wordt getoond. 

Ps Het schijnt dat er ook Pecha Kucha-avonden worden georganiseerd. Idee voor een ouderavond?

Wat wil jij later worden?

Ik reis niet zo vaak met de trein, maar laatst las ik op een station:

ASP-Programmeur gezocht!

Wat is in vredesnaam ASP? ASP is een taal en er kunnen websites mee worden gemaakt. Deze sites kun je met behulp van ASP dynamisch maken waardoor het meer is dat een standaard site. Wauw!

Op internet barst het van de vacaturesites. Naast een buschauffeur, secretaresse, kassamedewerker of een vulploegmedewerker is men tegenwoordig op zoek naar meer. Beroepen die pakweg 10 jaar geleden waarschijnlijk niet bestonden. Hieronder zomaar een greep uit een aantal vacatures die je vindt op verschillende websites die op zoek zijn naar personeel:

§  business analyst – ERP

§  Applicatiebeheerder Dynamics Axapta

§  Gezocht : Senior Flex Developer

§  Unix application specialist in a hightech environment

§  Project Engineer Domotica

§  Gezocht: Medewerker Functioneel Applicatie Beheer (ervaring PLSQL vereist!)

§  AR/AP Specialist

§  Sharepoint consultant

§  Gezocht : Senior BO/BOXI Engineer

§  Senior GIS Consultant

§  SAP MRS consultant gezocht

Weet u welke vaardigheden u hiervoor nodig heeft? Als we ons zouden verdiepen in wat onze kinderen bezighoudt, dan weet u dat lang niet alle vaardigheden die wij onze kinderen vroeger leerden meer van belang zijn.

Eind maart buitelden de media en dus ook alle experts weer eens over elkaar heen. “Meer dan de helft van de leerlingen van groep 8 weet niet waar Utrecht ligt”. Ook kaartlezen en geschiedenis laten nogal te wensen over, zo bleek uit onderzoek. Het is in de afgelopen 10 jaar behoorlijk achteruit gegaan.

Wat jammer is, is dat ze niet gekeken hebben naar andere vaardigheden van leerlingen. Ik denk namelijk dat de vaardigheden die je nodig hebt om bepaalde zaken op te zoeken wél zijn toegenomen. Maar dat gaat niet vanzelf. Daar moet je kinderen bij helpen. Dat kan thuis, maar ook op school. Door papa en mama, maar ook door de juf en meester.

Bastiaan Kooij